Muzyka Skalnego Podhala
Podręcznik do nauki muzyki góralskiej
Krzysztof Trebunia-Tutka
Music of the Skalne Podhale Region
A Manual for Learning Highlander Music
Krzysztof Trebunia-Tutka
projekt i skład / design and typesetting: Aleksandra Toborowicz
klient / client: Polskie Wydawnictwo Muzyczne
kroje pisma / typefaces: GT Sectra
rok / year: 2019–2021
druk / printed by: Drukarnia Petit
zdjęcia / photos by: Aleksandra Toborowicz
format: 23,5 cm x 30,5 cm
liczba stron / number of pages: tom / vol. 1: 88, tom / vol. 2: 344, tom / vol. 3: 300
okładka / cover: płótno / canvas 73250 Brillance, sitodruk / silkscreen
wyklejka / end paper: Antalis Pop Set Ultra Red 120 g/m2;
papier środek / printed on: Alto Naturel vol. 1,5, 100 g/m2;
zadruk środek / inside print: tom / vol. 1: offset 5+5 (186 U Pantone + CMYK), tom / vol. 2 & 3: offset 2+2 (black + Pantone 583 U)
nakład / circulation: 1000
oprawa szyto-klejona / sewn-glued binding
czerwone nici / red threads
czerwona elastyczna obwoluta – gumka / red elastic-belly band
redaktorka prowadząca / editorial collaboration: Paulina Bieniek
„Podręcznik przygotowany przez Krzysztofa Trebunię-Tutkę to pierwsze w Polsce tak kompleksowe wydawnictwo poświęcone muzyce góralskiej. Składają się na nie 3 tomy: „Garść teorii”, „Zapis palcowy” i „Zapis nutowy” oraz nagrania, z którymi osoby pragnące zgłębić tajniki muzyki góralskiej powinny się osłuchiwać.
Autor zebrał pieśni przekazywane z pokolenia na pokolenie drogą ustną i ze swej natury niezapisywalne. Dzięki temu bogata tradycja góralszczyzny zyskuje nowe życie. Podręcznik jest przeznaczony zarówno dla osób dopiero zaczynających swoją przygodę z muzyką góralską, jak i już obeznanych z tym obszarem muzyki tradycyjnej, a także dla wielbicieli kultury góralskiej. Na szczególną uwagę zasługuje autorski zapis melodii – tak zwany zapis palcowy – będący próbą przeniesienia dźwięków na system chwytów i oznaczeń wykonawczych. Autor przystępnie wyjaśnia także niuanse kultury góralskiej, przybliża jej historię i sylwetki jej najważniejszych twórców. Publikacja zawiera praktyczne wskazówki dotyczące chwytów, trzymania instrumentu i smyczka oraz interpretacji melodii. „Nuty” są podzielone na 10 grup, a każda pieśń ma swój odpowiednik w zapisie palcowym i nutowym.
Jest to też swoista antologia najważniejszych i najpiękniejszych melodii i śpiewek góralskich, nieraz już zapomnianych bądź rzadko wykonywanych.
Piękna oprawa graficzna jest przełożeniem zrębów tradycji góralskich na nowoczesną myśl projektową. Wykorzystanie wysokiej jakości płótna i nici zapewnia komfort korzystania z poszczególnych tomów, jak również jest gwarancją trwałości. Tak jak trwała jest tradycja.” – PWM
Koncepcja graficzna
Celem oprawy graficznej było przełożenie zrębów tradycji góralskich na nowoczesną myśl projektową. Projektowym priorytetem było ukazanie „ducha polskich gór” i energii muzyki góralskiej. Koncepcja jest opowieścią splecioną z kilku wątków, które się zazębiają i współgrają z treścią na różnych poziomach.
Grafika na okładkach nawiązuje do widoku horyzontu górskiego i rejestracji dźwięku (zapis ścieżki dźwiękowej w programie do edycji muzyki). Stanowi też złudzenie optyczne odbicia w wodzie (nawiązanie do jezior górskich, w których góry „się przeglądają”), jak również odbicie zapisów: nutowego i palcowego, które są przedstawieniem tej samej treści w dwóch różnych formach. Typografia umieszczona w poziomie dopowiada podział odbicia i wzmacnia grę skojarzeń.
Obraz okładki jest żywy, wyrazisty. Silnie kontrastowe zestawienie intensywnej zieleni i głębokiej czerni uwypukla emocjonalność i energię muzyki góralskiej.
W tomach 2 i 3 zastosowano inwersję kolorów, w tomie 1 (teoretycznym) zastosowano formę szkicu / rysunku / zarysu – w celu odróżnienia go od materiałów do praktycznej nauki gry. Zabieg taki pozwala pośrednio nawiązać do zarysu teorii właśnie.
Elastyczna guma opasająca trzytomowe wydawnictwo wywołuje skojarzenia z pionową linią („skalą” – znacznikiem) w programie do przetwarzania dźwięku. Czerwone akcenty kolorystyczne: nici, wyklejka oraz gumka kontrastują z zielenią i czernią okładek, są dodatkową porcją energii.
Zastosowanie surowego płótna, o mocnym splocie i czerwonych nici stanowi nawiązanie do tradycyjnych góralskich strojów.
Publikacja jest otwierana „na płasko”, co zapewnia komfort korzystania z poszczególnych tomów podczas wykonywania muzyki.
